Korzystanie z internetu przez dzieci i młodzież to aktywność permanentna. W czasie wolnym od nauki nastolatki spędzają w sieci średnio 4 godziny 50 minut na dobę; nauka zdalna pochłania 7 godzin i 41 minut dziennie – wynika z raportu Nastolatki 3.0 opublikowanego przez NASK.
Nastolatki pozostają online przez dużą część dnia, a edukacja zdalna dodatkowo znacząco wydłużyła czas spędzany przed monitorem. W sumie polski nastolatek w roku 2020 wpatrywał się w ekran komputera lub smartfonu ok. 12 godzin na dobę – zwracają uwagę autorzy raportu Nastolatki 3.0.
Według deklaracji ankietowanych młodych ludzi, w czasie wolnym od zajęć szkolnych korzystali oni z sieci średnio 4 godziny i 50 minut dziennie. W dni świąteczne, weekendy czy wakacje ten wskaźnik się zwiększał i wynosił średnio 6 godzin i 10 minut. Blisko co dziesiąty (11,5 proc.) nastolatek był aktywny w sieci ponad 8 godzin dziennie, a co piąty (21,3 proc.) spędzał tyle czasu przed monitorem w dni wolne od nauki.
ZOBACZ TEŻ: Narodowy Spis Powszechny – to ostatni moment na wzięcie udziału !
Na zajęcia zdalne przed monitorem młodzi ludzie przeznaczali średnio 7 godzin i 41 minut dziennie. Wiek respondentów oczywiście różnicuje ten czas: uczniowie szkół ponadpodstawowych byli online częściej – zarówno w czasie wolnym, jak i podczas zdalnych zajęć lekcyjnych.
Lekcje online w godzinach od 7: 00 do 13: 00 był czasem najbardziej intensywnego korzystania z internetu. Rozkład korzystania z sieci w dni wolne od zajęć szkolnych pokazuje też, że młodzi internauci przeznaczali czas, który mógłby być inaczej zagospodarowany, najczęściej właśnie na aktywność online. Przy tym prawie co szósty (16,9 proc.) korzystał z internetu po godzinie 22: 00, kosztem swojego snu.
Niepokojąca jest reakcja rodziców na zaistniałą sytuację. Z odpowiedzi opiekunów wynika, że internet był często jedynym pomysłem na organizację czasu wolnego młodego człowieka (który mogliby wykorzystać na budowanie bezpośrednich relacji rodzic–dziecko). Nie doszacowują też czasu, jaki ich dzieci spędzały w internecie i nie kontrolowali korzystania z sieci w godzinach nocnych.
Młodzież najczęściej łączyła się z internetem za pomocą urządzeń mobilnych (92,1 proc.). W czasie pandemicznych ograniczeń stacjonarnego trybu nauki uczniowie brali udział w lekcjach zdalnych, wykorzystując przede wszystkim laptopy (66,6 proc.) oraz smartfony (58,0 proc.) – część użytkowników korzystała jednocześnie z kilku urządzeń różnego typu.
Obowiązki szkolne sprawiały, że nastolatki najczęściej używały internetu podczas odrabiania lekcji (76,8 proc.) lub komunikacji z nauczycielami (74,1 proc.) . Niemal połowa wskazała na aktywności polegające na kontaktach ze znajomymi czy rodziną za pomocą komunikatorów i czatów (48,2 proc.), przygotowaniu do sprawdzianów i klasówek (47,7 proc.) oraz korzystaniu z poczty e-mail (45,9 proc.). Rzadziej niż co trzeci uczeń wspierał swoją edukację wykorzystując sieć do poszerzania wiedzy (30,7 proc.) oraz do tworzenia prezentacji (30,4 proc.). Zdecydowanie mniej nastolatków podczas obowiązków szkolnych używała internetu do przeglądania wiadomości i czytania artykułów (16,9 proc.). Najmniej popularne było tworzenie grafiki, filmów, przetwarzanie zdjęć (8,9 proc.) oraz korzystanie z kursów e-learningowych (4,5 proc.).
Nastolatki powszechnie korzystały z komunikatorów i serwisów społecznościowych (tylko 0,7 proc. wskazała, że nie używa w ten sposób internetu). Młodzież najczęściej korzystała z YouTube’a (87,8 proc.) oraz Facebooka i Messengera (86,8 proc.).
Wraz z rozwojem technologii cyfrowych rośnie ich dostępność – z internetu korzystają osoby nawet bardzo młode. Z danych NASK wynika, że od 2014 r. nastąpiło wyraźne obniżenie przeciętnego wieku deklarowanego przez badanych jako ten, w którym rozpoczęli samodzielne użytkowanie sieci.
Część młodych badanych już przed ukończeniem 6. roku życia posiadała telefon umożliwiający łączenie z internetem, co potwierdziły zarówno dzieci (3,4 proc.), jak i rodzice (5,2 proc.). Niemal co dziesiąty uczeń twierdził, że posiadał do dyspozycji komputer z dostępem do internetu przed 6. rokiem życia, co potwierdzili też rodzice (nastolatki – 9,5 proc. vs. rodzice – 9,2 proc.).
Z odpowiedzi uczniów wynika, że co trzeci z nich używał samodzielnie internetu od 4–6 lat (32,4 proc.). Co piąty nastolatek podał, że rozpoczął korzystanie z technologii cyfrowych około 9–10 lat temu (21,1 proc.), niemal tyle samo uczniów zadeklarowała, że ich doświadczenie użytkowania sieci wynosi 7–8 lat (19,8 proc.).
Uwagę zwraca fakt, że ponad 15 proc. wskazałą na dłuższe niż 11-letnie doświadczenie w tym zakresie („11 i więcej lat doświadczenia” – 15,6 proc.). To jednak nie wszystko – niemal 5 proc. ankietowanych wskazało, że jest to więcej niż 13 lat doświadczenia. Oznacza to, że część nastolatków (4,6 proc.) rozpoczęła samodzielne użytkowanie internetu mając zaledwie 4 lata (wiek najstarszych nastolatków uczestniczących w badaniu wynosił 17 lat).
Badanie zostało zrealizowane w grudniu 2020 r. metodą CAWI (wspomagany komputerowo wywiad przy pomocy strony WWW) na populacjach nastolatków oraz ich rodziców i opiekunów prawnych. Respondentów wybrano za pomocą doboru zespołowego dwustopniowego (szkoła/klasa), na podstawie danych statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) oraz Ministerstwa Edukacji i Nauki (MEiN). Kompletne odpowiedzi uzyskano od 1733 uczniów (7. klasa szkoły podstawowej i 2. klasa szkoły ponadpodstawowej) oraz 893 rodziców i opiekunów prawnych z 61 szkół we wszystkich 16 województwach w Polsce. (PAP)
Autorka: Agata Zbieg
agz/ mir/
