Historie emancypantek: legendarnej modelki aktów warszawskiej ASP; prekursorki fotografii; współpracowniczki Korczaka i lekkoatletek z klubu Polonia przedstawione zostały na wystawie „Nie miałyśmy szczęśliwej gwiazdy, zapaliłyśmy własną” w Galerii Rynek 30. Muzeum Warszawy. Ekspozycja czynna od 15 września.
Dzieje dwunastu kobiet związanych z Warszawą, które miały wpływ na zmiany w życiu społecznym, politycznym i kulturowym, są tematem wystawy przygotowanej przez studentki i studentów Wydziału Zarządzania Kulturą Wizualną warszawskiej ASP.
Najstarsza z przedstawionych emancypantek urodziła się w drugiej połowie XIX wieku, najmłodsza żyje do teraz. Józefa Bojanowska, introligatorka i redaktorka; Eufemia, legendarna modelka aktów warszawskiej ASP; prekursorka fotografii Jadwiga Golcz; współpracowniczka Korczaka Stefania Wilczyńska i tancerka baletowa Danuta Kwapiszewska – to tylko kilka z bohaterek wystawy „Nie miałyśmy szczęśliwej gwiazdy, zapaliłyśmy własną”.
Korzystając z kolekcji Muzeum Warszawy uzupełnionych o wypożyczenia i zbiory prywatne, w tym pamiątki rodzinne, studentki i studenci warszawskiej ASP stworzyli opowieść o znanych i mniej znanych postaciach, których postawa i wybory wpisywały się w nurt emancypacyjny.
Tytuł wystawy jest „prezentem” Valerii Mostenets, która dołączyła do zespołu autorów wystawy wczesną wiosną, kiedy przyjechała do Polski z Ukrainy. Tak, w oryginalnej wersji językowej, miała się nazywać organizowana przez nią wystawa, która ostatecznie, z powodu wojny nie mogła się odbyć – zaznaczają kuratorki i kuratorzy warszawskiej wystawy.
„Fraza +Nie miałyśmy szczęśliwej gwiazdy, zapaliłyśmy własną+ podkreśla, jak ważne jest działanie pomimo przeciwności losu. Pulsuje ciepłym światłem i czyni nasze bohaterki zauważalnymi. Pokazuje, że każda +herstoria+ warta jest podkreślenia, a razem składają się na opowieść o wieloletniej walce o emancypację” – wyjaśniają autorzy wystawy.
Postaci prezentowane na wystawie to: Józefa Bojanowska, Eufemia, Gertruda Gawenda, Maria Gecow-Kupiszewska, Jadwiga Irena Golcz, Danuta Kwapiszewska, Wanda Kwaśniewska-Loth, Hanna Loth-Nowak, Janina Borkowska (z domu Loth), Florentyna Łuczak, Janina Rakowska, Anna Tomaszewicz-Dobrska, Stefania Wilczyńska, Antonina Żabińska.
Ekspozycja powstała we współpracy Muzeum Warszawy oraz zajęć Laboratorium Muzeum Kobiet: warsztatów, seminariów, wykładów i wystaw prowadzonych przez dr Marikę Kuźmicz oraz dr Luizę Nader na Wydziale Zarządzania Kulturą Wizualną Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Opiekę ze strony Muzeum Warszawy zapewniła Zofia Rojek, kuratorka głośnej wystawy „Niewidoczne. Historie warszawskich służących”.
Galeria Rynek 30 jest polem działań młodych artystek i artystów, ale też kuratorek i kuratorów. Różnorodne tematy i środki wyrazu łączy ma refleksja nad współczesnością. Galeria Rynek 30 to także przestrzeń współpracy z NGO-sami, instytucjami naukowymi czy edukacyjnymi.
Dotychczas odbyły się wystawy „Jak powraca las” Sayama Ghosha, zrealizowana we współpracy ze Sputnik Photos oraz „Gildia” Olgi Micińskiej, artystki i rzemieślniczki pracującej z drewnem, ale też z tkaniną, ceramiką, metalem i fotografią.
W ramach programu towarzyszącego odbędą się oprowadzania kuratorskie, również tłumaczone na język ukraiński.
29 września Sylwia Chutnik wygłosi wykład „Czesanie historii pod włos, czyli o warszawskim doświadczeniu herstorycznym”. W styczniu Dobrochna Kałwa poprowadzi warsztaty z odkrywania rodzinnych historii.
Wystawie towarzyszyć będzie także program filmowy, m.in. dokument „Chwała Królowej” o legendarnych szachistkach z Gruzji, które zrewolucjonizowały szachy kobiet na całym świecie i stały się ikonami emancypacji.
Wystawę „Nie miałyśmy szczęśliwej gwiazdy, zapaliłyśmy własną” będzie można zwiedzać od 15 września 2022 r. do 29 stycznia 2023 r. w Galerii Rynek 30 w siedzibie głównej Muzeum Warszawy na Rynku Starego Miasta. (PAP)
Autorka: Anna Bernat
